مکان سوم؛ مقایسه فضای کار اشتراکی با خانه و دفتر شرکت

پژوهش‌های علمی فراوانی درباره فضای کار اشتراکی و مزایا و محاسن آن انجام شده‌ است. کار اشتراکی و فضاهای کاری اشتراکی از پدیده‌های اقتصاد تسهیمی(اقتصاد اشتراکی) به شمار می‌روند و فناوری نقش مهمی در تقویت آنها بازی کرده است. پژوهشگران گوناگون، «کار اشتراکی» را با تشریح مکان انجام کار اشتراکی یعنی فضای کار اشتراکی تعریف کرده‌اند و عناصر مختلف آن را شرح داده‌اند.

به طور کلی، اصطلاح «مکان کار اشتراکی» به معنای مکان‌هایی است که امکان کار اشتراکی را فراهم می‌کنند با اولویت‌ها و پیکربندی‌های مختلف: از فضاهای کار اشتراکی و خانه‌های خلاقیت و فب‌لب‌ها گرفته تا مراکز رشد و کافه‌ها.

کار اشتراکی ممکن است در فضای فیزیکی مشترکی انجام شود که کارفرمای افراد حاضر در آن لزوماً یکسان نیست. علاوه بر این، تعاملات اجتماعی و جامعۀ حاصل یکی از مشخصه‌های حیاتی کار اشتراکی است.

مکان سوم

کار در دفاتر سنتی شرکت‌ها همچنان استاندارد کاری رایج است. کار اشتراکی گزینه‌ی جایگزین کار در خانه و دفاتر سنتی شرکت‌ها است. بسیاری پژوهشگران فضای کار اشتراکی را «مکان سوم» می‌خوانند. منظور از مکان سوم در واقع مکانی به جز خانه و دفتر شرکت است و چیزی مابین این دو شکل کار است. فضای کار اشتراکی، دفتر کار خانگی و دفتر سنتی شرکت‌ها را می‌توان بر اساس معیارهای زیر از هم تفکیک کرد:

1. دسترس‌پذیری

کارکنان معمولاً در ساعات کاری رایج به ساختمان دفتر کار سنتی شرکت‌ها دسترسی دارند. در دفتر کار خانگی، افراد می‌توانند در هر زمانی کار کنند. فضاهای کار اشتراکی به عنوان مکان نوع سوم ممکن است در 24 ساعت روز و 7 روز هفته در دسترس باشند یا فقط در ساعات کار معمول فعالیت کنند. معمولاً امکان کار در فضاهای کار اشتراکی فقط در ساعات کاری رایج وجود دارد و افراد می‌توانند بازه زمانی فعالیت خود را انتخاب کنند. این موضوع باعث می‌شود که این مکان‌ها انعطاف بیشتری نسبت به دفاتر کار سنتی داشته باشند، ولی انعطاف کمتری نسبت به دفتر کار خانگی دارند.

2. انعطاف

مکان‌های کار اشتراکی انعطاف بیشتری در زمینۀ قرارداد دارند و امکان انعقاد موافقتنامه‌های انعطاف‌پذیر و مقیاس‌پذیر را فراهم می‌کنند.

3. تنوع سازمان‌ها

در دفتر کار خانگی، فرد بدون حضور بقیه و فقط در کنار اعضای خانواده کار می‌کند. در قیاس با دفاتر کار سنتی شرکت‌ها که در آن افراد در کنار سایر کارکنان سازمان‌شان کار می‌کنند، کار اشتراکی در مکانی مشترک ولی در حضور کارکنان سازمان‌های گوناگون انجام می‌شود.

4. تنوع کارکنان

به همین ترتیب، می‌توان این شیوه‌های کار کردن را بر اساس طبقه‌بندی شاغلان و کارکنان از هم تفکیک کرد. بسیاری از شاغلان می‌توانند در دفاتر کار خانگی و فضای کار اشتراکی کار کنند. با توجه به افزایش قیمت املاک، مدیریت دفاتر سنتی شرکت‌ها پرهزینه شده است. بنابراین، کارآفرینان و استارتاپ‌ها ممکن است نتوانند از پس هزینه‌ی دفاتر در شهرهای بزرگ بربیایند. در نتیجه، فقط کارکنان شرکت‌های باسابقه در دفاتر سنتی شرکت‌ها کار می‌کنند.

تغییر سبک زندگی و کار، افزایش چشمگیر تقاضا و همچنین اهمیت تعامل اجتماعی که در طی همه‌گیری کووید-19 به آن پی برده‌ایم نشان می‌دهد که پدیدۀ کاربردی کار اشتراکی اهمیت و موضوعیت فوق‌العاده زیادی برای شاغلان دارد.

با افزایش تعداد دورکاران، افراد بسیاری بیش از پیش احساس تنهایی می‌کنند. به این دلیل، بسیاری از فریلنسرها تصمیم می‌گیرند که در فضاهای کار اشتراکی کار کنند: در این مکان‌های اشتراکی، افراد در کنار سایرین پیگیر کار و شغل خودشان هستند تا عضوی از آن جامعه شوند. 

همچنین، تمایل به گذراندن اوقات فراغت در کنار کار در هنگام مسافرت به نقاط مختلف دنیا باعث گسترش استفاده از این فضاهای کاری شده است. بنابراین، تعداد فضاهای کار اشتراکی و افرادی که تصمیم به کار در آنها می‌گیرند دائماً روبه‌رشد است. ظرف 3 سال گذشته تعداد فضاهای کار اشتراکی در سرتاسر دنیا از 16000 به حدود 23500 مورد رسیده است. این اتفاق در دوران همه‌گیری و همزمان با کاهش تماس بین افراد رخ داده است. در همین دوره، تعداد افرادی که از فضاهای کار اشتراکی استفاده می‌کنند از 1/6 میلیون نفر به 2/5 میلیون نفر رسیده است. این اتفاق نیز همزان با کاهش تماس بین افراد و فاصله‌گذاری رخ داده است. انتظار می‌رود که تا سال 2024، در سرتاسر جهان حدود 5 میلیون نفر در حدود 42000 فضای کار اشتراکی کار کنند.